Mozes van Straten
Geboren:
Deil,
Vermoord:
Auschwitz,
Bereikte de leeftijd van
45 jaar
Emmaplein 22, Den Bosch
Wanneer Mozes (roepnaam Max) in Den Bosch komt wonen zet hij zich actief in voor de Bossche joodse gemeenschap. Hij is lid van het bestuur van de gezelligheidsvereniging Sjoloum Wereinoes. In 1930 wordt hij geportretteerd als een van de elf bestuursleden ter ere van het 15-jarig bestaan. Of hij tot de vijfkoppige kern van het bestuur hoorde of lid was een van de commissies is niet bekend. Het jaar ervóór is hij ook te zien op een foto ter gelegenheid van het afscheid van Isidor Simons, de voorzitter van de joodse gemeente. De foto’s waarop Max te zien is, zijn afgebeeld in Max Cahen, In vrede en vriendschap, sholoum vereinchous, een kleine kroniek van de vooroorlogse joodse gemeenschap in ’s Hertogenbosch.
Max is dan al getrouwd en vader van twee kleine kinderen. Op 21 mei 1924 treedt hij in Den Bosch in het huwelijk met de in Uden geboren Catharina van Zwanenbergh. De ouders van Max, Abraham Hartog van Straten en Betje van Straten, waren aanwezig en gaven hun toestemming, net als Cato’s moeder, de weduwe Antoinetta van Zwanenbergh-Wijnhausen. De getuigen waren Isaac Elias Monasch, dan al dertig jaar chazan en leraar in Den Bosch, en Cato’s broer Samuel. Zowel Max’ eigen vader als zijn schoonbroer waren veehandelaar; Max zelf geeft als beroep handelsreiziger op.
In Den Bosch woonde Max aanvankelijk bij zijn latere schoonbroer Nathan van Zwanenbergh (1894-1977) in het voormalig woonhuis en atelier van Hendrik van der Geld aan de Oude Dieze 6. In het adresboek van 1928 staan de twee nog samen ingeschreven op dit adres, maar het jonge echtpaar Max en Cato woont dan al weer vier jaar aan de Van Noremborghstraat 60 in de nieuwe wijk De Muntel. Ze boden er op gezette tijden eveneens gastvrijheid aan Max’ schoonmoeder Antoinetta en broer Samuel.
Het gezin verhuist in december 1932 naar het hypermoderne flatgebouw aan het Emmaplein in de wijk Het Zand. Ook hier verblijft Antoinetta met tussenpozen, ze pendelt tussen Cato in Den Bosch en haar zoon David die woont aan de Sint Janssstraat in Uden.
Misschien verhuisden ze ook naar het Emmaplein omdat Max als handelsreiziger dichter bij het station wilde wonen? Binnen tien minuten kon hij op het perron staan. Nog geen tien jaar heeft dit mooie gezin in deze ‘groene oase van rust’ kunnen wonen.
Bronnen
Erfgoed ’s-Hertogenbosch, toegang 0195, inv. nr 1250: Statuten en huishoudelijk regelement van de vereeniging Sjoloum Wereinoes. Druk: J. Cahen – ’s Bosch.
BHIC, Huwelijksregister ’s-Hertogenbosch 1924, toegang 550, registratie- en aktenummer 4103/91.
Woningkaarten Van Noremborghstraat 60 en Emmaplein 22 met dank aan Sander van Bladel en Hanneke Zuijderduijn van Erfgoed ’s-Hertogenbosch.
https://www.struikelstenen-uden.nl/geschiedenis/antoinetta-van-zwanenbergh-wijnhausen/
Met dank aan Marion van Maren.
Afbeeldingen
Foto van het gezin van Max van Straten met dank aan Mireille Stronkhorst.