Sara Houtkruijer-Arons

Lianne Ettes

Ik herdenk Sara en Juda Houtkruijer,

Op 12 mei 1940 vindt de Duitse inval plaats. Sara Houtkruijer heet dan eigenlijk nog Arons van haar achternaam. Ze is op dat moment 28 jaar. Juda Houtkruijer is dan 26 jaar. Zij is kassière van beroep en hij kantoorbediende. Op 5 juni 1940 trouwen ze en betrekken een woning aan de Brinkstraat nummer 25 boven. Nu denk ik dat het nummer 51 moet zijn. Er is een omnummering geweest.

Sara, geboren op 1 december 1911 is de dochter van Abraham Arons, diamant bewerker van beroep, en Mirjam Presser. Ze heeft nog een jongere broer Jacques. Ze wonen dan aan de Smitstraat 51 1 hoog in Amsterdam

Juda, geboren op 15 mei 1913, is de zoon van Barend Houtkruijer, ook diamant bewerker, en Mina Peper. Hij was de middelste van 3 zoons. Aron (1909) is de oudste en Jacques (1915) de jongste. Zijn ouderlijk huis was te vinden aan de Pieter Lodewijk Takstraat nummer 28 2 hoog.

 Ik stel me zo voor dat het jonge stel elkaar heeft leren kennen via de Arbeiders Jeugd Centrale. De jongeren afdeling van de SDAP. Beide worden ook genoemd op het monument in Vierhouten, ter na gedachtenis van oud leden. Ik hoop dat hun liefde tijdens één van de vakantie kampen op de Paasheuvel is opgebloeid. Wie zal het zeggen…? Er is 1 foto te vinden op het digitale namenmonument. Het is een plaatje van de familie Houtkruijer tijdens nieuwjaarsavond 1933. Sara Arons was ook al van de partij. Dus ik denk dat ze al een tijdje met elkaar verkeerden voordat het huwelijk in 1940 gesloten werd. Het feit dat ze beiden lid van de Arbeiders Jeugd Centrale zijn geweest, geeft mij het idee dat ze socialist waren.

Via oorlogsbronnen zie ik dat ze gesperrt waren, dat ze een voorlopige vrijstelling van deportatie hebben gehad, vermoedelijk omdat Juda werkte voor de Joodse Raad. Althans daar staat een vermelding van op zijn persoonskaart uit het Gemeente archief van Amsterdam. Ook zie ik dat vader Barend en broer Aron betrokken waren bij de Joodse Raad.  In september 1943 werd de Joodse Raad opgeheven en werden de leden op transport gesteld naar Westerbork. Ik vermoed dat Sara en Juda op 9 september 1943 op transport naar Westerbork zijn gegaan. Beide zijn op 16 november 1943 naar Auschwitz gebracht. Sara is daar drie dagen later op 19 november 1943 overleden.

Juda overlijdt op 31 maart 1944 in Auschwitz.

Van die familie op de foto tijdens nieuwjaarsavond 19 33 overleeft niemand de oorlog. Het enige familielid dat de oorlog wel heeft overleefd is op dat moment nog niet geboren. Het is de zoon van oudste broer Aron en zijn vrouw Clara Houtkruijer-Duits. Andre Houtkruijer geboren op 6 oktober 1937 in Hilversum. Na de oorlog heet hij Andy Holten. De foto van het prachtige familie tafereel komt uit zijn archief.

De namenbordjes vormen samen het paviljoen van de Paasheuvel.